Cezbeyle bağırmak faziletli bir amel midir?

Nakşibendî tarikatı gizlilik üzerine kurulmuştur. Zikri sessiz olduğu gibi eserleri de gizlidir. Bazı insanların kabı (kalbinin manevi hacmi) dar olup, çok az bir rahmet veya hayrete tahammül edemez ve patlar. Bazı insanların ise kalbi geniştir. Kalbine diğerinden daha fazla feyz gelmesine rağmen dışarı taşmaz, içinde onu sindirir. Belki içinde fırtınalar kopar amma dışarı yansıtmaz.

Ayrıca bağırıp çağırma şeklindeki tezahür, daha ziyade hassas müritlerde veya zayıf maziye sahip olup da tevbe edenlerde görülür. Rahmet anında eski günahların birden bire hatıra gelmesi sıcak bulutlarla soğuk bulutların çarpışmasına benzer ve vücut reaksiyon gösterebilir. Fakat tersi de olabilir. Müridin kabı geniş olmasına rağmen gelen feyiz daha ziyade olup yine reaksiyona sebep olabilir.

Dolayısıyla bizler başkaları hakkında hüsn-i zan yapmakla memuruz. Kime gelen feyzin ne şiddetle olduğunu veya kimin kalbinin ne derece geniş veya dar olduğunu bilemeyiz. Belki de kişi bağırmadığı halde kalbine gelen cezbe çığlık atanlardan çok veya bağırdığı halde kalbi susanlardan daha geniş olabilir.