Kutup kime denir?
Tasavvuf büyüklerinin çoğuna göre kutup (kutbul aktab) ve gavs aynı şahıstır. Tasavvuf kitaplarında “gavs” haricinde başka gayb erlerinden de bahsedilir.
Gayb erleri üçyüz tanedir. Bunlara “ahyar” denilir. Bu üçyüz kişinin kırkına “ebdal”, yedi tanesine “büdela”, dört tanesine “evtad”, üç tanesine “nükeba” ve nihayet en başlarında bulunana da “gavs” veya “kutup” denilir.
Bu üç yüz kişi birbirini tanırlar, birbiriyle haberleşirler. Hakikat ehli zatlar böyle beyan etmişlerdir. (61)
Bazılarına göre ise kutup ayrıdır ve kutbul medar, kutbul irşad ve kutbul aktab gibi birkaç tane olabilir.
59 (Taberi: 10/ 283, İbn-i Kesir: 3/ 630)
60 (Buhari: 5852, Taberani/ Mucem-i Sağir: 597)
61 (Nefehâtül Üns)
Bazıları ise bütün bunların varlığını İslam’ın ruhuyla bağdaşmama gerekçesiyle tamamen reddetmişlerdir. Doğrusu, insanın bilmediği şeyin peşine düşmemesi ve bu meselelere takılmamasıdır. En doğrusunu bilen Allah’tır (cc).